ድርጅታዊ እና ሕጋዊ ቅፅ በሕጋዊ ዕውቅና የተሰጠው የኢኮኖሚ አካል ነው ፡፡ በርዕሰ-ጉዳይ ንብረትን የማግኘት እና የመጠቀምን መንገድ እንዲሁም የእሱ ህጋዊ ሁኔታ ፣ የእንቅስቃሴው ዓላማን ያስተካክላል ፡፡
የግለሰብ እና የጋራ ድርጅታዊ እና ህጋዊ ቅጾች የስራ ፈጠራ እንቅስቃሴ
የንግድ ድርጅት በጣም ቀላል የሆነው የድርጅት እና የሕጋዊ ቅፅ የግለሰብ ሥራ ፈጣሪነት ነው። በዚህ ሁኔታ አንድ ባለቤቱ ብቻ ሁሉንም ገንዘቦች የያዘ ሲሆን እነሱም በተናጥል የተገኘውን ገቢ የሚያስወግድ እና ለድርጊታቸው የገንዘብ ሃላፊነት የሚሸከም ነው ፡፡ ለምሳሌ ዕዳ ሲፈጠር ሥራ ፈጣሪው በራሱ ንብረት ይከፍላል ፡፡ አንድ ግለሰብ ሥራ ፈጣሪ ብቻውን መሥራት ይችላል ፣ ግን ሠራተኞችን የመቅጠር መብት አለው ፡፡
ሁሉም ሌሎች የንግድ ዓይነቶች እንደ አንድ ስብስብ ይቆጠራሉ። እነዚህ የንግድ እና ለትርፍ ያልተቋቋሙ ድርጅቶች ፣ ሽርክናዎች ፣ ኮርፖሬሽኖች ፣ የንግድ ማህበራት ፣ የህብረት ስራ ማህበራት እና የመንግስት የልማት ድርጅቶች ይገኙበታል ፡፡ ለትርፍ ያልተቋቋሙ ድርጅቶች ትርፍ ማግኘቱ ዋናው ግብ አይደለም ፣ እነዚህ መጠኖች ለራስ-ልማት የሚያገለግሉ እና በተሳታፊዎች መካከል የማይሰራጩ ናቸው ፡፡ የንግድ ድርጅቶች የተፈጠሩት ለትርፍ ነው ፡፡ እነዚህ ሽርክናዎችን እና የተፈቀደ ካፒታል ያላቸውን ኩባንያዎች ያካትታሉ ፡፡ ሽርክና የተፈቀደ ካፒታል ምስረታ እና እንቅስቃሴዎች በሁለት ወይም ከዚያ በላይ ሰዎች የሚከናወኑበት የድርጅት ሥራ ፈጠራ ዓይነት ነው ፡፡ በተፈቀደው ካፒታል ውስጥ ባለው ድርሻ መጠን እያንዳንዳቸው የተወሰኑ ኃላፊነቶች እና መብቶች አሏቸው።
የንግድ ኩባንያዎች
በአክሲዮኖች መዋጮ በአንድ ወይም በብዙ ሰዎች የተቋቋመ የተፈቀደለት ካፒታል ድርጅት የንግድ ድርጅት ይባላል ፡፡ እንደነዚህ ዓይነቶቹ የንግድ አካላት አራት ዓይነቶች አሉ ውስን ተጠያቂነት ኩባንያ (ኤልኤልሲ) ፣ ክፍት የጋራ የአክሲዮን ኩባንያ (OJSC) ፣ የተዘጋ የጋራ አክሲዮን ማኅበር (ሲጄሲሲ) ፣ ተጨማሪ ኃላፊነት ያለው ኩባንያ ፡፡ ውስን ተጠያቂነት ኩባንያ መሥራች (ኤል.ኤል.ኤል) መሥራች በሚያደርጉት መዋጮ ገደብ ውስጥ ብቻ ለግዴታ ተጠያቂ የሚሆኑ አንድ ወይም ከዚያ በላይ ሰዎች ናቸው ፡፡
አንድ የኤል.ኤል.ኤል ዓይነት ተጨማሪ ተጠያቂነት ኩባንያ ነው ፡፡ የተፈቀደው ካፒታል በአክሲዮኖች የተከፋፈለ ሲሆን የዚህ ድርጅት ተሳታፊዎች በንብረታቸው ላይ ለሁሉም ተመሳሳይ የገንዘብ መጠን ለድርጅቱ ግዴታዎች ተጠያቂ ናቸው ፡፡ የጋራ-አክሲዮን ማህበር የተፈቀደለት ካፒታል በአክሲዮን የተከፋፈለ ኩባንያ ነው ፣ ተሳታፊዎቹ ለኩባንያው ግዴታዎች ተጠያቂ ሊሆኑ አይችሉም ፡፡ የተዘጋ የአክሲዮን ኩባንያ አክሲዮኖች በመሥራቾቹ መካከል ብቻ ይሰራጫሉ። አባላቱ አክሲዮኖቹን በነፃነት የመግዛትና የመሸጥ መብት ያላቸው የጋራ አክሲዮን ማኅበር ክፍት ይባላል ፡፡
ኮርፖሬሽኖች ፣ የኅብረት ሥራ ማህበራት ፣ በመንግስት የተያዙ ድርጅቶች
ኮርፖሬሽን በባለቤቶቹ ከሚገደቡ ሰዎች የተከለከለ ህጋዊ የንግድ ዓይነት ነው ፡፡ የሕጋዊ አካል አቋም ያለው ሲሆን በሌሎች የንግድ ድርጅቶች የሚከናወኑ ተግባራትን ማከናወን ይችላል ፡፡ የምርት ህብረት ስራ ማህበራት (ስነ-ጥበባት) በአባልነት ፣ በአስተዋጽዖ ድርሻ እና በግል የጉልበት ሥራ ተሳትፎ የሕጋዊ አካላት እና ዜጎች (ቢያንስ አምስት ሰዎች) በፈቃደኝነት የሚደረግ ማህበር ናቸው ፡፡ የተቀበለው ትርፍ በእንቅስቃሴው የጉልበት ተሳትፎ ላይ በመመርኮዝ በአባላቱ መካከል ይሰራጫል ፡፡
በመንግስት የተያዘ ድርጅት የምርት ክፍል ሲሆን ንብረቱ እና አተዳደሩ በከፊል ወይም ሙሉ በሙሉ በመንግስት ኤጄንሲዎች እጅ ይገኛል ፡፡በእንቅስቃሴዎቹ ውስጥ እንዲህ ዓይነቱ ድርጅት የሚመራው ትርፍ በማግኘት ብቻ ሳይሆን የህብረተሰቡን ፍላጎት ለማርካት ባለው ፍላጎት ነው ፡፡
