የሠራተኞች ሥራ ቅልጥፍናን ለማሳደግ የጉርሻ ሥርዓት በኢንተርፕራይዞች እንዲጀመር ተደርጓል ፡፡ ሆኖም የሕጉን ሁሉንም መስፈርቶች ማክበሩ አስፈላጊ ነው ፣ አለበለዚያ በአስተዳደር ቅጣት መልክ ቅጣት ሊከተል ይችላል ፡፡
የዋጋ ቅነሳ የዚህ ዓይነቱን ስብስብ ሠራተኛን እንደ ጉርሻ ማጣት ማለት ነው ፡፡ ይህ ልኬት በተለመደው ሁኔታ ከደመወዝ ጋር አብሮ የሚገኘውን ጉርሻ ሙሉ እና ከፊል ማነስን ያመለክታል። የዋጋ ቅነሳ ብዙውን ጊዜ በሚከተሉት ሁኔታዎች ውስጥ ጥቅም ላይ ይውላል:
- ሰራተኛው በሥራ ቦታ የተቀመጠውን ትዕዛዝ አያከብርም;
- አንድ ሠራተኛ የደህንነት ደንቦችን ይጥሳል;
- ሰራተኛው ከኩባንያው ደንበኞች ቅሬታ ይቀበላል;
- ሰራተኛው በሂሳብ ሰነዶች ውስጥ ከአንድ ጊዜ በላይ ስህተቶችን ያደርጋል ፡፡
- ሰራተኛው የእቃዎችን እና የቁሳቁሶችን ደህንነት አያረጋግጥም ወዘተ.
ሆኖም ህጉ ለቅጣት እንደ ቅጣት አይሰጥም ፣ እናም የሰራተኛ ህጉ ሶስት ዓይነት የዲሲፕሊን እቀባዎችን ብቻ ይዘረዝራል ፡፡
- ማስጠንቀቂያ;
- ገሥጽ;
- ማሰናበት
እና የገንዘብ ሽልማቶችን በማጥፋት ላይ ምንም ነገር የለም። የሠራተኛ ሕግ አሠሪዎች የዋጋ ቅነሳን ተግባራዊ እንዳያደርጉ አይከለክልም ፣ ግን በቀጥታ በሰነዶቹ ውስጥ ማመልከት አስፈላጊ አይደለም ፡፡ ማበረታቻዎች ለሠራተኞች የሚመደቡበትን ሁኔታ መዘርዘር የበለጠ ምክንያታዊ ነው ፣ ከእነዚያም አንዱ እነዚህን ሁኔታዎች የሚጥስ ከሆነ በዚሁ መሠረት ጉርሻ ተጥሏል ፡፡
በተጨማሪም ለአሠሪዎች ጉርሻ በሚያመለክቱበት ጊዜ አሠሪዎች ከሠራተኛው ጋር ለተጠናቀቀው የሥራ ስምሪት ውል እና ደመወዙን ስለሚሸፍኑ ክፍሎች ቃላትን መስጠት አለባቸው ፡፡ እውነታው ግን በሕጉ መሠረት አሠሪው ለሠራተኛው የክፍያ አካል ተደርገው ከሚወሰዱ ሠራተኛ ክፍያዎችን የመውሰድ መብት የለውም ፡፡ አሠሪው ይህንን ካደረገ ተጠያቂ ይሆናል ፡፡
ለምሳሌ ጉርሻ እና አበል በቅጥር ውል መሠረት በደመወዙ ውስጥ ከተካተቱ ከደመወዙ በተጨማሪ አሠሪው ሠራተኛውን የማገድ መብት የለውም ፣ ጉርሻው ለሥራው የክፍያ አካል ስለሆነ ፡፡ ነገር ግን የቅጥር ውል ደመወዙ የተወሰነ ክፍል (ደመወዝ እና አበል) እና ተለዋዋጭ - ጉርሻዎችን ያካተተ እንደሆነ ከተደነገገ የኋለኛው እንደ ማበረታቻ ጉርሻ ያልፋል ፡፡ እና ሰራተኛው የተወሰኑ ሁኔታዎችን ከጣሰ ሰራተኛው ከፊርማው ጋር በደንብ የሚታወቅበትን የውስጥ ሰነድ በመጥቀስ ይህ ጉርሻ ሊመደብ አይችልም ፡፡
እና የደጎ-ጉርሻ ስርዓትን በብቃት ለማደራጀት አሠሪው የሚከተሉትን ማድረግ አለበት-
- የደመወዝ ወረቀቱን በሚቀበልበት ጊዜ ይህ ከተደረገ ሠራተኛው የተቀጣበትን ወንጀል ሊረሳ ስለሚችል ትዕዛዙ ከተፈረመ በኋላ ወዲያውኑ ስለ ጉርሻ መቋረጥ ለሠራተኛው ያሳውቅ ፤
- ለሠራተኞቹ ማበረታቻዎች ምን ያህል የሥራ መጠን እና ግኝቶች ምን ያህል እንደሆኑ እና ምን ያህል እንደሆኑ እንዲያውቁ ስለ ማበረታቻዎች ሁኔታ በተቻለ መጠን በትክክል ማሳወቅ ፡፡
እነዚህ ሁኔታዎች ከተጣሱ ጉርሻዎች በሚቀበሉበት ጊዜ ሰራተኞች ተነሳሽነት ስለሚጠፋ ስህተት ምን እንደሠሩ ብዙም አይረዱም ፡፡
እና ጉርሻዎችን ከመደመር ወይም ከማጣት ጋር በተዛመደ በሁሉም ነገር ውስጥ ትክክለኛ ወረቀቶች መኖራቸው በጣም አስፈላጊ ነው ፡፡ ሕግ ማውጣት ለ ‹ጉርሻ› ትዕዛዝ አብነት አይመሠርትም ፣ ስለሆነም አሠሪዎች በነፃ ቅጽ ማውጣት አለባቸው ፡፡ ሆኖም ፣ እያንዳንዳቸው እነዚህ ትዕዛዞች የግድ ሰራተኛው ጉርሻውን ያጣበትን ምክንያት መያዝ አለባቸው ፡፡
ጉርሻዎችን በማጣት ላይ ያለው ትዕዛዝ በተቻለ መጠን ልዩ ፣ ግልጽ ያልሆነ እና ለመረዳት የሚቻል መሆን እንዳለበት መታወስ አለበት ፡፡ አሻሚዎች እዚህ ተቀባይነት የላቸውም ፡፡ እናም እንዲህ ያለው ትዕዛዝ በምንም መንገድ የሰራተኛን የዲሲፕሊን ጥሰት የሚያስተካክል ድርጊት መምሰል የለበትም ፡፡ እና በተጨማሪ ፣ “ጠቋሚዎችን ባለማሳካት” እና “እየቀነሰ” በሚተካ ጉርሻ ላይ በተዘዋዋሪ እንደ “ጥሰት” ወይም “መከልከል” ያሉ ቃላትን አለመጠቀም ይሻላል።
በተጨማሪም ሰራተኛን በማጣት ሂደት ሁለት ሁኔታዎች መሟላት አለባቸው ፡፡
- ኩባንያው ሁሉንም ውሎች እና ልዩነቶችን የሚያመለክቱ የአረቦን ስሌት ላይ ድንጋጌዎች ሊኖረው ይገባል ፡፡በሕጉ መሠረት ትናንሽ ንግዶች ያለ እነዚህ ድንጋጌዎች መሥራት ይችላሉ ፣ ግን ወደ የሠራተኛ ውል ከተላለፉ ብቻ ነው ፡፡
- ሥራ አስኪያጁ ሽልማቱን ለመሰረዝ የወሰነው ውሳኔ በትዕዛዝ መልክ መደበኛ መሆን አለበት ፣ ሁሉም ፍላጎት ባላቸው ወገኖች መፈረም አለበት ፡፡
እናም አሠሪው ሠራተኛውን በሕገ-ወጥነት ጉርሻውን በተገቢው አግባብነት ባለው የሰነድ ማስረጃ ካጣ ፣ በኪነ-ጥበብ መሠረት ወደ አስተዳደራዊ ኃላፊነት ይወሰዳል ፡፡ የአስተዳደር ሕግ 5.27. በዚህ አንቀጽ መሠረት ቅጣቶቹ እንደሚከተለው ናቸው-
- ለመጀመሪያ ጊዜ ጥሰትን ለፈፀመ ባለስልጣን - ከ 10 እስከ 20 ሺህ ሮቤል የገንዘብ መቀጮ ፣ ተደጋጋሚ ጥሰቶች ቢኖሩ - እስከ 3 ዓመት ድረስ የሙያ መብት መነፈግ ወይም ከ 20 እስከ 30 ሺህ ሮቤል መቀጮ;
- ለመጀመሪያ ጊዜ ጥሰትን ለፈፀመ ነጋዴ - ከ 1 እስከ 5 ሺህ ሮቤል የገንዘብ መቀጮ ፣ ተደጋጋሚ ጥሰቶች ቢኖሩ - ከ 10 እስከ 30 ሺህ ሮቤል መቀጮ;
- ለመጀመሪያ ጊዜ ጥሰት ለፈፀመ ኩባንያ - ከ 30 እስከ 50 ሺህ ሮቤል የገንዘብ መቀጮ እና በተደጋጋሚ ጥሰት ቢከሰት - ከ 50 እስከ 100 ሺህ ሮቤል ቅጣት።
በሕጉ መሠረት አሠሪው ሠራተኞችን ደመወዝም ሆነ ጉርሻ በወቅቱ የመክፈል ግዴታ አለበት ፡፡ እና የጊዜ ገደቡ ካመለጠ እነዚህን ሁሉ መጠኖች በወለድ የመክፈል ግዴታ አለበት።
