በኢኮኖሚው ውስጥ በጣም ጠንካራ ከሆኑ አመልካቾች አንዱ የማዕከላዊ ባንክ የወለድ መጠን ነው ፡፡ ለአገር ውስጥም ሆነ ለውጭ ኢኮኖሚ ፖሊሲ ብቃት ያለው አስተዳደር አስፈላጊ ነው ፡፡
የማዕከላዊ ባንክ የወለድ መጠን ምንድነው?
የማዕከላዊ ባንክ የወለድ ምጣኔም እንደገና የብድር መጠን ወይም ኦፊሴላዊ የቅናሽ መጠን ተብሎ ይጠራል ፡፡ የወለድ መጠን ከቁልፍ መጠን ጋር መደባለቅ የለበትም። ብዙ ሰዎች ከጃንዋሪ 1 ቀን 2016 ጀምሮ ሁለቱም እነዚህ አመላካቾች እኩል መሆናቸውን በመመርኮዝ የተሳሳተ መደምደሚያ ያደርሳሉ።
የማዕከላዊ ባንክ የወለድ መጠን ለንግድ ባንኮች ወይም ለሌሎች የብድር ተቋማት የተበደረ ገንዘብ በማቅረብ የሚጠየቀው መቶኛ ነው ፡፡ እንደገና የማዋለድ መጠን ዋና ተግባራት-
- የኢኮኖሚ ደንብ.
- ከተቀማጮች ገቢ ላይ ግብር።
- ለሠራተኞች ደመወዝ ጊዜ ያለፈበት ክፍያ ለአሠሪው የገንዘብ ቅጣት ማስላት።
- ያልተከፈለ ግብር እና ክፍያዎች ቅጣቶችን ማስላት።
የወለድ መጠኑ ለመጀመሪያ ጊዜ የታየው በ 1992 ነበር ፡፡ ግን ከዚያ ስሙ በተወሰነ ደረጃ የተለየ ነበር ፡፡ እ.ኤ.አ. ኤፕሪል 10 ቀን 1992 በተጠቀሰው የቴሌግራም ውስጥ የተጠቀሰው ስም “በማዕከላዊ የብድር ሀብቶች ላይ የቅናሽ ዋጋ” የሚል ድምጽ ነፋ። ግን በዚያው ዓመት እ.ኤ.አ. ግንቦት 22 ላይ ፣ የተጠቀሰው ስም ዘመናዊ ሆነ ፡፡
ማዕከላዊ ባንክ በሚከተለው ላይ የተመሠረተ የብድር ገንዘብን መጠን ይወስናል ፡፡
- የብድር ገበያ ፍላጎቶች ፡፡
- የአረፍተ ነገሮች ብዛት።
- አደጋዎች
- ግምታዊው የዋጋ ግሽበት መጠን።
- የምንዛሬ ተመን አቅጣጫ።
- ግብሮች
የወለድ ምጣኔን ከሚወስኑ ዋና ምክንያቶች በተጨማሪ ውሳኔውን ሊለውጡ የሚችሉ ሌሎች ብዙ ምክንያቶች አሉ ፡፡
በወለድ መጠኖች ላይ ስለ ለውጦች ማወቅ ለምን አስፈላጊ ነው
የብድር ሂሳቡን መጠን መወሰን የሚችሉት የተወሰነ የማዕከላዊ ባንክ ኮሚሽን ብቻ ነው ፡፡ በዚህ ምክንያት ከንግድ ባንክ ገንዘብ የወሰዱ ተራ ዜጎች በቀጥታ የሚከፍሉት በዚህ አመላካች ላይ ነው ፡፡ ስለሆነም ማዕከላዊ ባንክ የወለድ ምጣኔን ከፍ ካደረገ ታዲያ የንግድ ባንክ ዕዳውን እንዲከፍል እና ወደ ትርፍ እንዲገባ የሚያደርጋቸውን ሰዎች ከማሻሻያ ገንዘብ መጠን የበለጠ ከፍ ማድረግ አለበት ፡፡ የወለድ መጠኑ ከቀነሰ የብድር ድርጅቶች በብድር ላይ ወለድንም ይቀንሳሉ ፡፡
መጠኑ ከፍ ካለ ከዚያ ለዚህ 2 ምክንያቶች እንደሚኖሩ ልብ ማለት ያስፈልጋል ፡፡
- የብሔራዊ ገንዘብን ማራኪነት መጨመር። በ Forex ገበያ ውስጥ ባለው የብድር ብድር መጠን በመጨመሩ ምክንያት ምንዛሬ እያደገ ነው። ባንኮች በባለሀብቶች የሚመደበውን ገንዘብ በተቀማጭ ሂሳባቸው በከፍተኛ ወለድ ላይ ማስቀመጥ ይችላሉ ፡፡
- በአገሪቱ ውስጥ የዋጋ ግሽበትን መቀነስ ፡፡ በወለድ መጠን ምክንያት ያለ ምርት ጭማሪ የዋጋ ጭማሪ አይፈቀድም ፡፡
ነገር ግን ከአወንታዊ ጎኖች በተጨማሪ ፣ በዳግም ብድር መጠን መጨመር ከፍተኛ ጉዳት አለው-በወለድ መጠን መጨመር ምክንያት የንግድ ሥራ ብድር በጣም ውድ እና ውድ እየሆነ ነው ፡፡ በዚህ ምክንያት ድርጅቶች ቀንሰዋል ፣ ሥራ አጥነትም በአገሪቱ ይታያል ፡፡ በተጨማሪም በመዘዋወር ላይ ያለው የገንዘብ መጠን እየጨመረ ነው ፡፡
የወለድ መጠን ሲቀንስ ትክክለኛ ተቃራኒው ውጤት ይከሰታል ፡፡ የንግድ ተቋማት ብድር መውሰድ ይቀላቸዋል ፣ ነገር ግን በአገሪቱ ያለው የዋጋ ግሽበት እየጨመረ እና ምንዛሬ ለባለሀብቶች የማይመች እየሆነ መጥቷል ፡፡
ለዚህም ነው የወለድ መጠንን በትክክል ለመወሰን ከፍተኛው አስፈላጊ መረጃ መሰብሰብ እና ብቃት ያለው እቅድ ማውጣት የሚያስፈልገው።
