እ.ኤ.አ. በ 1929 የአሜሪካ የአክሲዮን ልውውጥ መውደቅ ለዓለም አቀፍ የኢኮኖሚ ቀውስ እና ለታላቁ የአሜሪካ የኢኮኖሚ ውድቀት ጅምር ምክንያት ሆኗል ፡፡ ግን ለዚህ ውድቀት ምክንያቶች ምንድናቸው?
ለአክሲዮን ገበያው ውድቀት ምክንያቶች
ተመራማሪዎች ለ 1929 ቀውስ በርካታ ዋና ዋና ምክንያቶችን እንደ ቅድመ ሁኔታ ይጠቅሳሉ ፡፡ በመጀመሪያ ፣ በአሜሪካ ውስጥ በ 20 ዎቹ ውስጥ ያለው የምርት መጠን ስለጨመረ እና ችግሩ በወርቅ የተደገፈው ገንዘብ የዚህን ምርት ምርቶች ለመግዛት በቂ ስላልነበረ ቀውሱ ከገንዘብ እጥረት ጋር ተያይዞ ነበር ፡፡ በሁለተኛ ደረጃ ፣ በዎል ስትሪት ላይ ያለው የአክሲዮን ልውውጥ ወዲያው መውደቁ ብዙ አሜሪካኖች በኢንቬስትሜንት ላይ ገንዘብ እንዲያገኙ በመፈለጋቸው ነው ፣ ይህም ግምታዊ አረፋ ተብሎ የሚጠራው ብቅ እንዲል ምክንያት ሆኗል - ከግብይቶች ጋር ብዙ ግብይቶች በግልጽ በተሸለሙ ዋጋዎች ፡፡
በተለምዶ አረፋዎች ከፍ ካለ ደስታ የሚመጡ ናቸው ፣ በዚህም ፍላጎትን ይጨምራሉ ፣ ይህ ደግሞ በፍጥነት ወደ የዋጋ ጭማሪ ያስከትላል። ባለሀብቶች እያደጉ የመጡ ጥቅሶችን በማየት ከጊዜ ወደ ጊዜ ትርፍ ለማግኘት በመሞከር የበለጠ አክሲዮኖችን መግዛት ይጀምራሉ ፡፡ በአሜሪካ ቀውስ ወቅት ብዙ ተጫዋቾች አክሲዮን በብድር በመግዛታቸው ሁኔታው ተባብሷል ፡፡
በአክሲዮን ዋጋ በፍጥነት ማሽቆልቆል በሚኖርበት ጊዜ በአክሲዮን ምንዛሪ ላይ ንግድ የሚቆምበት ደንብ እንዲወጣ ያደረገው የ 1929 የአክሲዮን ገበያ ውድቀት ነበር ፡፡
ቀውሱ እና ውጤቱ
እ.ኤ.አ. ጥቅምት 24 ቀን 1929 የአክሲዮን ኢንዴክሶች ከፍተኛውን ታሪካዊ እሴቶቻቸውን ሲደርሱ ግምታዊው አረፋ ፈነዳ ወደ ድንጋጤ አመራ ፡፡ ባለአክሲዮኖች ቢያንስ የተወሰኑትን ገንዘብ ለማዳን ተስፋ በማድረግ እነሱን ለማስወገድ በፍጥነት ትኩሳት ጀመሩ ፡፡ በቀጣዮቹ ቀናት ጥቁር ተብሎ ከሰላሳ ሚሊዮን በላይ አክሲዮኖች ተሽጠዋል ፣ ይህም በተፈጥሮ ወደ ውድመት ውድመት በቅቷል ፡፡
የኅዳግ ብድር ተብሎ የሚጠራው ሁኔታ በእሳት ላይ ነዳጅ ጨመረ ፡፡ በ 1920 ዎቹ ታዋቂ የሆነው ይህ ቅናሽ ለባለሀብቶች የተወሰኑ አክስዮኖችን ለመግዛት ያስቻለ ሲሆን ከወራት አስረኛ ብቻ በመክፈል የአክሲዮኖቹ ሻጭ ቀሪውን 90% በማንኛውም ጊዜ እንዲከፍል የመጠየቅ መብት አለው ፡፡ የተለመደው መርሃግብር ይህን ይመስል ነበር-አንድ ባለሀብት በብድር ከተሰጡት ዋጋ 10% ድርሻዎችን ይገዛል እና ቀሪውን ብድር ለመክፈል አስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ በክምችት ልውውጡ ላይ አክሲዮኖቹን ይሸጣል ፡፡
መረጃ ጠቋሚዎቹ መደርመስ እንደጀመሩ ሁሉም ደላሎች ብድር እንዲመለስ መጠየቅ ጀመሩ ፣ ይህም በገበያው ላይ ተጨማሪ አክሲዮኖች እንዲለቀቁ እና በዚህም ምክንያት ዋጋቸው እንዲወድቅ ምክንያት ሆኗል ፡፡ በአክሲዮን ገበያ ቀውስ ምክንያት የአሜሪካ ኢኮኖሚ ከ 30 ቢሊዮን ዶላር በላይ አጥቷል ፡፡ ወደ 15 ሺህ ያህል ባንኮች ኪሳራ የደረሰባቸው ሲሆን ይህም የብድር ግዴታቸውን መክፈል አልቻለም ፡፡
በጠቅላላው የአንደኛው የዓለም ጦርነት ወቅት አሜሪካ በአክሲዮን ገበያ ቀውስ በሦስት ቀናት ውስጥ ከጠፋው ያነሰ ገንዘብ አውጥቷል ፡፡
ብዙ ንግዶች በገንዘብ ተነፍገው መላው ዓለምን ወደሚያጠቃ የኢኮኖሚ ቀውስ አስከተሉ ፡፡ እንደ ማናቸውም የውጭ አገር ሸቀጦች ላይ የ 30% ግዴታ ያሉ ከባድ የፀረ-ቀውስ እርምጃዎች ቢኖሩም ታላቁ የአሜሪካ ጭንቀት ለአስር ዓመታት ዘልቋል ፡፡ በአሜሪካ ውስጥ ኢንዱስትሪ ወደ 1911 ደረጃዎች ተመልሶ የስራ አጦች ቁጥር 13 ሚሊዮን ደርሷል ፡፡
